Molniya và Tarantul thuộc dự án 1241 (NATO gọi là loại Tarantul) là loại tàu mang tên lửa tốc độ cao, được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu trong các vùng nước nông ven biển, với tốc độ hỏa lực cao, là những ưu điểm của loại tàu tên lửa trên.



Dự án 1241 đã được bắt đầu vào thời kỳ cuối của Liên Xô vào những năm 1970, để thay thế các tàu mang tên lửa tốc độ cao đã lỗi thời loại Osa ( Ong bắp cày).

Năm 1978, con tàu đầu tiên thuộc dự án này đã được hoàn thành và chuyển giao cho Hải quân Liên Xô thử nghiệm và đánh giá.

Phiên bản này được trang bị với 4 ống phóng tên lửa P-15 Termit phạm vi hiệu quả 40km, 1 pháo hạm 76.2mm là  AK-176 ở phía trước và hai súng AK-630 ở phía sau.


Các biến thể đã được xác định của dự án 1241 khá nhiều. Nga, với mỗi lần cải tiến nhỏ được được thực hiện nó lại được mang cái tên khác nhưng hình dáng bên ngoài không thay đổi nhiều. Đây là lý do tại sao nhiều người khá khó khăn để phân biệt Molniya và Tarantul.

Biến thể khác đã được phát triển của dự án 1241 bao gồm loại 1241.1M/MR (NATO gọi là Tarantul III) được trang bị radar tìm kiếm mục tiêu loại Monolith, radar này bám sát mục tiêu hiệu quả ở phạm vi 120 km, phạm vi tìm kiếm lên đến 500 km với một chế độ thụ động.

Biến thể mới được thay thế loại tên lửa  P-15 bằng loại tên lửa chống tàu siêu âm P-270 Moskit, phạm vi 120 km, thay thế động cơ CODOG (kết hợp diesel tua bin khí) cho động cơ CODAG (động cơ kết hợp diesel gas)


Dự án 1241 RE là phiên bản xuất khẩu của Dự án 1241, (NATO gọi là Tarantul-II), với các biến thể khác nhau phục vụ cho Hải quân Liên Xô và thay loại radar tìm kiếm mục tiêu Monolith lắp đặt phía trên buồng điều khiển, cho loại radar tìm kiếm mục tiêu Garpun-Bal (NATO gọi là Plank Shave ) ở trên cùng của cột buồm.

Radar vị trí lắp đặt radar Monolith được thay thế cho radar điều khiển hỏa lực MR-123 Vympel điều khiển hỏa lực cho pháo hạm AK-176 và súng AK-630.


Dự án 1241 RE tàu chiến được trang bị vũ khí với 4 tên lửa chống hạm P-15 Termit, trang bị ít hơn so với các biến thể của Nga, 1 pháo hạm AK-176 nòng 76.2 mm, 2 pháo AK-630, tên lửa phòng không tầm thấp Igla.

Trong bức ảnh, phiên bản Dự án 1241,8 Molniya xuất khẩu sang Ấn Độ, pháo hạm AK-176 phía trước  được thay thế bởi pháo OTO 76mm SRGM của Pháp.

Hải quân nhân dân Việt Nam đã đặt hàng loại tàu chiến này tàu từ năm 1999, với bốn tàu đã được chuyển giao vào đầu những năm 2000. Hiện nay, Việt Nam sẽ tự đóng tàu với sự giúp đỡ và chuyển giao công nghệ từ Nga. Ít nhất 6 đơn vị tàu tên lửa Tarantul đang được phục vụ trong lực lượng  Hải quân nhân dân Việt Nam.

Nga ngoài tên gọi Molniya nó còn được gọi là “Sấm sét”. Phiên bản này còn được gọi là Dự án 1241,1 Molniya, 1241.1/1241.8 là cùng một dự án, lý do cho các tên khác nhau là do nó được xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác nhau .


Dự án 1241,1 là một biến thể cho lực lượng Hải quân Nga chỉ có một chiếc tàu này được đưa vào sử dụng trong lược lượng Hải quân Nga.

Dự án 1241,8 được dành riêng cho các biến thể xuất khẩu. Đặc biệt, biến thể xuất khẩu cho Ấn Độ pháo hạm AK-176 được thay thế bằng pháo OTO SRGM nòng 76mm của Pháp, radar tìm kiếm mục tiêu được đặt trong mái vòm ở trên đầu cột buồm. Việt Nam nhận được các tàu thuộc dự án 1241,8 đều sử dụng của các hệ thống điều khiển điện tử và vũ khí từ Nga.


Tàu hộ tống tên lửa Molniya với 4x4 SSM Uran E phạm vi hỏa lực 130 km (ảnh: giaoduc, ttvnol)

Giữa Molniya và Tarantul có nhiều sự khác biệt dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường, cấu trúc thượng tầng Molniya được chia thành 3 cấp, 3 loại khác nhau của việc bố trí lắp đặt radar.

Thứ nhất, hệ thống radar điều khiển khỏa lực cho tên lửa diệt tàu loại Garpun-Bal-E được đặt phía trên buồng chỉ huy (trong khi dự án 1241 RE Tarantul, radar nằm trên đỉnh cột buồm), tiếp theo là các hệ thống điều khiển hỏa lực Vympel MR-123 radar pháo hạm AK-176 và súng AK-630, và trên cột buồm đặt các radar tìm kiếm mục tiêu MR 352 positiv-E (lưu ý tàu tên lửa dự án 1241 RE Tarantul không có loại radar).


Vũ khí của Molniya mạnh hơn Tarantul, Molniya được trang bị lên đến 16  tên lửa Kh-35 Uran-E (NATO gọ là  SS-N-25 tầm hiệu quả 130 km, với bốn tên lửa mỗi cụm .



Dự án 1241,8 Molniya pháo hạm được trang bị loại AK-176M nòng 76,2 mm, 2 hai súng AK-630M, tên lửa đối không, Igla-1M, (trong vũ khí Nga, chữ M được sử dụng là ký hiệu cho các biến thẻ vũ khí được hiện đại hóa).

Hệ thống động cơ của hai con tàu đều giống nhau đều được sử dụng động cơ CODOG (kết hợp diesel tua bin khí). Lượng choán nước của Molniya nhiều hơn một chút so với Tarantul do mang nhiều tên lửa hơn (550 tấn so với 490 tấn).


Nhìn chung, khả năng chiến đấu của Molniya là cao hơn so với Tarantul. Hải quân nhân dân Việt Nam đang có 2 tàu tên lửa Molniya trong biên chế, ngoài 10 chiếc đang được xây dựng theo hợp đồng chuyển giao công nghệ từ Nga đóng tại Việt Nam.

Đối với người Việt Nam gọi là Tarantul chỉ dành cho Dự án 1241 RE, với Nga Dự án 1241,8 là một biến thể riêng của Molniya, việc sử dụng các tên cho mỗi biến thể là rất quan trọng để giúp người đọc nhận ra sự khác biệt giữa hai loại tàu chiến.

Theo: Asian Defence