Home »

Cộng đồng ASEAN cán đích như thế nào?

Sunday, August 9, 2015
Cộng đồng ASEAN và Biển Đông là hai nội dung đáng chú ý, nhưng vẫn chưa có đột phá tại AMM-48.


Tối ngày 6/8, ở thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, đã kết thúc chuỗi các sự kiện ASEAN năm 2015 ở cấp bộ trưởng, bao gồm Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 (AMM-48), ASEAN + 1, ASEAN + 3, Cấp cao Đông Á, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF).

Có hai nội dung quan trọng được đề cập trong dịp này: Hoàn tất kế hoạch hình thành Cộng đồng ASEAN ngày 31/12/2015 và vấn đề Biển Đông.

Các Bộ trưởng đã thảo luận những biện pháp thực hiện toàn bộ những cam kết để cuối năm nay ASEAN trở thành Cộng đồng. Các nước thành viên ASEAN đã cơ bản hoàn tất thực hiện lộ trình xây dựng Cộng đồng với hơn 90% biện pháp trên cả 3 ba trụ cột chính: an ninh chính trị, kinh tế và văn hoá xã hội.

Năm 2003, ý tưởng thành lập Cộng đồng được chính thức được thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 9 tại Bali, Indonesia, trong đó Cộng đồng kinh tế là một trong các trụ cột chính. Các nền kinh tế khá phát triển của ASEAN muốn thúc đẩy liên kết với các thị trường Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar. Ưu tiên chính là hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), với các mục tiêu tham vọng: thúc đẩy liên kết và kết nối nội khối một cách hiệu quả và thực chất nhằm trước hết xây dựng ASEAN thành một thị trường duy nhất, một không gian sản xuất thống nhất, tự do lưu chuyển hàng hoá, tự do lưu chuyển dịch vụ, tự do lưu chuyển đầu tư, tự do lưu chuyển vốn và tự do lưu chuyển lao động có tay nghề, phát triển đồng đều, có sức cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Theo ông Lê Lương Minh, Tổng thư ký ASEAN, chỉ sau hơn một thập kỷ, tổng thu nhập quốc nội của ASEAN đã tăng gấp 3 lần, đạt gần 2.800 tỷ USD năm 2014, trở thành nền kinh tế lớn thứ 7 thế giới, dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 vào năm 2030 và lớn thứ 4 vào năm 2050.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu 2008-2009, cuộc khủng hoảng nợ công tại Cộng đồng châu Âu (EU), cũng như tình hình kinh tế chính trị tại các nước thành viên ASEAN trong những năm gần đây đã thúc đẩy một cách tiếp cận thận trọng và phù hợp với thực tế tình hình ASEAN. AEC đã bớt tham vọng hơn. Những e ngại về việc mở cửa thị trường và tự do di cư lao động nội khối tăng lên trong tình hình kinh tế các nước thiếu vững chắc và Nhà nước Hồi giáo (IS) xem Đông Nam Á là địa bàn hoạt động chính. Mở cửa cho lao động liệu có mở cửa cho các thành viên hồi giáo cực đoan thâm nhập vào các nước thành viên không?

AMM-48 đạt được những nội dung quan trọng nhưng thiếu các đột phá trong những vấn đề quan yếu

Không phải là điểm dừng mà là mở đầu quá trình mới

Theo quan điểm hiện nay, thời điểm 31/12/2015 không phải là điểm dừng, mà là sự bắt đầu của một quá trình mới. Tầm nhìn ASEAN sau 2015 sẽ định hướng hoạt động của cộng đồng trong 10 năm tới, được lãnh đạo cấp cao các nước thành viên thông qua vào cuối năm nay.

Hội nghị Bộ trưởng ASEAN vừa rồi thống nhất tầm nhìn sẽ dựa trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, ASEAN sẽ tiếp tục quá trình xây dựng của khối, thúc đẩy quá trình hội nhập sâu rộng, toàn diện hơn, hợp tác chặt chẽ trên mọi lĩnh vực. Tuy nhiên, để biến tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 trở thành hiện thực, các kế hoạch tổng thể của ba trụ cột sẽ cần có thêm nhiều biện pháp cụ thể, thiết thực và khả thi.


Sẽ cần thời gian và nỗ lực to lớn hơn nữa để ASEAN hiện thực hóa được chủ đề của ASEAN năm nay lấy người dân làm trung tâm. Ở thời điểm sắp cán đích cuối năm nay, không ít các công dân ASEAN, ở Việt Nam và nhiều nước khác, vẫn còn xa lạ với các mục tiêu và nội dung của Cộng đồng ASEAN. Đến cả bộ trưởng có bộ cũng chưa hiểu AEC sẽ tác động đến lĩnh vực của bộ mình như thế nào. Rõ ràng Ủy ban quốc gia ASEAN của Việt Nam phải biến những chủ trương và nội dung phức tạp có tính quan phương trên bàn hội nghị ASEAN thành những nội dung mà đại chúng hiểu được, làm cho những cái tù mù thành đơn giản dễ hiểu với quần chúng.

Vấn đề Biển Đông – Trung quốc “dắt trâu qua rào”

Ngày 5/8, tại Kuala Lumpur, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nêu ra hai điểm liên quan Biển Đông: Một là, “Trung Quốc đã ngừng” (hoạt động xây dựng ở Trường Sa); Hai là, Trung Quốc và ASEAN nhất trí đẩy nhanh tiến độ đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). Hai điểm này không có gì mới, vì: ngày 16/6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã thông báo hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo “sẽ hoàn tất trong vài ngày tới”. Thực chất, Trung Quốc đã căn bản kết thúc giai đoạn bồi đắp và chuyển sang giai đoạn hai xây dựng các cơ sở trên các thực thể hình thành. Về COC, các cuộc tham vấn giữa Trung Quốc và ASEAN đã diễn ra 9 lần, chỉ thấy Bắc Kinh cố ý kéo dài tiến trình đàm phán. Rồi đây, nếu Bắc Kinh đặt bút ký một thỏa thuận COC thì chỉ là để hợp thức hóa những điều mà Trung Quốc làm ở Trường Sa mà thôi, nghĩa là để nhằm các bên ghi nhận cái “nguyên trạng mới” ấy.

Thông cáo chung của hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nêu rõ: “Chúng tôi ghi nhận quan ngại sâu sắc của một số bộ trưởng đối với việc tôn tạo, bồi đắp ở Biển Đông, làm xói mòn lòng tin và sự tin cậy, gia tăng căng thẳng và có thể gây phương hại tới hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông”.

Đây là lần đầu tiên hành động của Trung Quốc tôn tạo, bồi đắp ở Biển Đông được đưa vào Thông cáo chung của ASEAN. Nhưng, vẫn chưa có đột phá trong vấn đề Biển Đông. Sẽ không có đột phá COC chừng nào Trung Quốc thấy họ vẫn chưa hiện thực hóa xong việc kiểm soát Biển Đông./.


Người bình luận-Báo Tổ Quốc


Tags:

Comments[ 0 ]


Post a Comment