Đã đưa 16 kg uranium có độ giàu cao ra khỏi Việt Nam

Lúc 7 giờ sáng nay (3.7), PGS-TS Nguyễn Nhị Điền, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, cho biết đã hoàn thành việc trao trả 16 kg uranium có độ giàu cao ra khỏi Việt Nam.

Ông Điền cho biết thêm, việc trao trả 16 kg uranium cho Nga được thực hiện làm 2 đợt, đợt 1 từ năm 2007, đợt 2 diễn ra lúc rạng sáng hôm nay 3.7 tại sân bay Biên Hòa (Đồng Nai).
Một chiếc máy bay quân sự của Nga đã tiếp nhận số uranium đợt 2 và cất cánh rời sân bay sáng nay. Như vậy việc trao trả uranium có độ giàu cao ra khỏi Việt Nam đã hoàn thành đúng cam kết.

Nguồn tin từ Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cho biết đã hoàn thành xong việc vận chuyển 16 kg uranium ra khỏi VN lúc sáng nay (3.7) - Tin ảnh: Lâm Viên

QĐND - Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) Việt Nam thông báo: Ngày 3-7, với sự hợp tác của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Cơ quan An ninh hạt nhân quốc gia Mỹ (NNSA) và Tập đoàn Năng lượng nguyên tử nhà nước LB Nga (ROSATOM), Việt Nam đã hoàn thành việc đưa 11kg uranium có độ làm giàu cao (HEU) cuối cùng từ Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, Việt Nam về LB Nga. Chiến dịch với sự phối hợp của nhiều thành phần này là đỉnh điểm của nỗ lực trong nhiều năm qua giữa Bộ KH-CN Việt Nam, IAEA, NNSA Mỹ, ROSATOM LB Nga.
Lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt được nâng cấp từ lò phản ứng TRIGA công suất 250kW (được xây dựng vào đầu thập niên 1960) và đưa vào hoạt động trở lại từ ngày 20-3-1984 với công suất hiện nay là 500kW. Về nhiên liệu, năm 1983 IAEA đã tài trợ kinh phí để Việt Nam mua 140 bó nhiên liệu HEU (36% U235) loại WWR-M2 chuẩn do Liên Xô trước đây chế tạo và cung cấp.
Thực hiện khuyến cáo của IAEA, và theo thỏa thuận của Mỹ và LB Nga, các lò phản ứng nghiên cứu sử dụng nhiên liệu uranium có độ giàu từ 20% U-235 trở lên đều phải chuyển đổi sang sử dụng nhiên liệu có độ giàu thấp (LEU) (dưới 20% U-235), vì không giống như nhiên liệu HEU, nhiên liệu LEU không thể sử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân. Lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt nằm trong số hơn 20 lò phản ứng nghiên cứu của 17 quốc gia sử dụng nhiên liệu HEU do Liên Xô trước đây cung cấp nên cần phải chuyển đổi sang nhiên liệu LEU.
Từ năm 2007 đến nay, Bộ KH-CN Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với IAEA, NNSA và ROSATOM để thực hiện chương trình này.
Tháng 11-2011, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã thực hiện thay thế và chuyển đổi thành công lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt sang vận hành hoàn toàn bằng nhiên liệu LEU. Đây là một trong 10 sự kiện KH-CN tiêu biểu của Việt Nam trong năm 2011.
Ngày 3-7, máy bay vận tải AN-124-100 của Hãng hàng không Nga đã rời Việt Nam vận chuyển 106 bó nhiên liệu HEU đã qua sử dụng (chứa khoảng 11kg HEU) tại lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt về LB Nga. Đây là số nhiên liệu HEU cuối cùng ở Việt Nam.
Với đợt vận chuyển này, Việt Nam đã hoàn thành cam kết của mình trong Tuyên bố chung ký tháng 11-2006, tại Hà Nội, giữa Chủ tịch n¬ước Nguyễn Minh Triết và Tổng thống Mỹ G.Bu-sơ (G.Bush), trong đó hai nước thỏa thuận việc Việt Nam tham gia Chương trình chuyển đổi nhiên liệu cho lò phản ứng nghiên cứu từ sử dụng nhiên liệu uranium có độ làm giàu cao (HEU) sang nhiên liệu uranium có độ làm giàu thấp (LEU).
Sự kiện này, một lần nữa, thể hiện chính sách nhất quán của Việt Nam là sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh, đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với cam kết của Việt Nam thực hiện Tuyên bố chung của Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ hai, tháng 3-2012 tại Xơ-un, Hàn Quốc.
Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác với IAEA và cộng đồng quốc tế trong việc áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn và an ninh hạt nhân, thực hiện chính sách về phát triển và sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và về không phổ biến hạt nhân./.ĐOÀN CA