“Cú huých” mới cho quan hệ Nhật - Nga
Monday, April 29, 2013
Chuyến thăm Nga đầu tiên của một Thủ tướng Nhật trong một thập kỷ qua, đặt hy vọng tạo “cú huých” mới cho quan hệ Nhật – Nga vốn bị cản trở bởi các tranh chấp lãnh thổ gay gắt.
Thủ tướng Shinzo Abe sẽ có chuyến thăm chính thức Nga từ ngày 28-30/4, theo lời mời của Tổng thống Vladimir Putin. Đây là chuyến thăm Nga đầu tiên của một Thủ tướng Nhật trong suốt 10 năm qua.
Điện Kremlin cho biết những cuộc hội đàm cấp cao Nga-Nhật sẽ được tổ chức vào ngày mai 29/4. Trong cuộc gặp này hay bên sẽ thảo luận “những triển vọng của việc thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trên mọi lĩnh vực”. Các vấn đề liên quan đến chính sách đối ngoại cũng sẽ được đưa ra thảo luận, bao gồm cả tình hình bán đảo Triều Tiên sau những hành động khiêu khích gần đây của Bình Nhưỡng khiến Moscow và Tokyo quan ngại.
Là láng giêng ở khu vực Thái Bình Dương, Nhật Bản và Nga từ lâu đã bày tỏ mong muốn mở rộng quan hệ song phương, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại. Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước đã gặp trở ngại do những tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Kuril ở Thái Bình Dương. Hai bên cũng chưa chính thức ký hiệp định hòa bình sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Nhật Bản vẫn tiếp tục đòi chủ quyền đối với bốn hòn đảo ở phía Nam quần đảo Kuril hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Tuy nhiên, so với những người tiền nhiệm, ông Abe dường như có thái độ hòa giải hơn về vấn đề này. Tháng 2/2013, Thủ tướng Abe cho biết ông muốn tìm “một giải pháp có thể chấp nhận được đối với cả hai bên” để giải quyết cuộc tranh cãi này. Sau khi Thủ tướng Abe nhậm chức vào tháng 12/2012, ông và Tổng thống Nga Putin đã nhất trí tái khởi động các cuộc đàm phán về việc ký kết hiệp định hòa bình vì cho rằng không có hiệp định đó nên tính đến thời điểm hiện nay hay nước vẫn chưa thể phân định biên giới.
Thủ tướng Shinzo Abe sẵn sàng "cài lại" quan hệ Nhật - Nga bằng chuyến thăm Moscow đầu tiên trong một thập kỷ của một Thủ tướng Nhật Bản
Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng thông tấn quốc gia Nga Itar – Tass được công bố 23/4, ông Abe cho biết ông muốn xây dựng quan hệ cá nhân tốt đẹp với Tổng thống Putin và thúc đẩy quan hệ hai nước trong chuyến thăm này. Ông nói: “Tôi hy vọng hai bên sẽ nhất trí khởi động các cuộc đàm phán về ký hiệp định hòa bình mà hiện nay vẫn chưa được xúc tiến, đồng thời thúc đẩy mối quan hệ song phương và đàm bảo rằng chuyến thăm này sẽ mở ra triển vọng lâu dài cho sự phát triển quan hệ giữa hai bên”. Ông Abe cho biết, trong chuyến thăm Nga lần này, ông sẽ được tháp tùng bởi phái đoàn doanh nghiệp hùng hậu nhất trong lịch sử quan hệ hai nước (gồm 120 người). Một nguồn tin ngoại giao ở Moscow đã mô tả chuyến thăm của ông Abe là “vô cùng quan trọng” và cho biết rất nhiều người kỳ vọng các cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Abe và Tổng thống Putin sẽ mang lại “những kết quả tốt đẹp”.
Chuyến thăm Nga của ông Abe lần này diễn ra sau chuyến thăm Moscow vào tháng 2/2013 của đồng minh than cận của ông Abe, cựu Thủ tướng Yoshiro Mori, người đã chuyển thông điệp của tân Thủ tướng Nhật Bản tới Putin. Tuy nhiên, hiện có rất ít hy vọng về một sự đột phá ngay lập tức trong mối quan hệ Nhật – Nga bởi Tokyo vẫn khăng khăng tuyên bố 4 hòn đảo hiện đang có khoảng 16.500 người Nga sinh sống là thuộc lãnh thổ Nhật Bản, trong khi Moscow không tỏ dấu hiệu nhượng bộ. Một giải pháp từng được nêu ra trước đây là Nga sẽ nhượng lại quyền kiểm soát hai hòng đảo nhỏ hơn Shikotan và Khabomai, và giữ lại hai hòn đảo lớn hơn là Kunashir và Iturup (được Nhật Bản gọi là Kunashiri và Etorofu). Mặc dù vậy, giải pháp này đòi hỏi sự nhượng bộ rất lớn từ cả hai bên.
Sau khi thăm Nga, ông Abe sẽ tiếp tục chuyến công du tới Arab Saudi, EAE và Thổ Nhĩ Kỳ. Theo các nhà phân tích, Thủ tướng Abe có kế hoạch sử dụng chuyến công du này để đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng cho Nhật Bản và thúc đẩy xuất khẩu cơ sở hạ tầng, giúp vực dậy nền kinh tế. Như vậy, chuyến thăm Nga đầu tiên trong một thập kỷ qua của một Thủ tướng Nhật Bản đặt ưu tiên hàng đầu là kinh tế.
Tuy nhiên, vẫn có một lý do địa chính trị trong chuyến thăm Nga của Thủ tướng Abe. Mối quan hệ thân thiết hơn với Nga đang trở nên ngày càng quan trọng với Nhật trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc liên quan đến chủ quyền lãnh thổ ngày một tăng, còn quan hệ với Hàn Quốc vẫn gặp trở ngại vì những vấn đề lịch sử. Còn về phía Nga, Nhật ngày càng là một đối tác thương mại quan trọng.
Bên cạnh đó, Moscow hiện đang tìm kiếm những nguồn vốn mới nhằm phát triển khu vực phía Đông trong khi vẫn phải dè chừng sự mạnh lên rõ ràng của Trung Quốc. Nga cũng muốn mở rộng hoạt động mua bán năng lượng với Nhật nhằm bù đắp sự sụt giảm tại thị trường chính Tây Âu./.
Võ Vân - Tổ Quốc
Tags:
Thế giới
Comments[ 0 ]
Post a Comment